Επιληψία είναι μια εγκεφαλική πάθηση που χαρακτηρίζεται από την περιστασιακή ή συχνή εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων με τις επακόλουθες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις.
Τι είναι η επιληπτική κρίση;
Πρόκειται για ένα παροδικό επεισόδιο νευρολογικής δυσλειτουργίας, που οφείλεται στη ανάπτυξη ανώμαλης ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου. Ο κάθε άνθρωπος θα μπορούσε να έχει ένα επεισόδιο επιληπτικής κρίσης μια φορά στη ζωή του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πάσχει από επιληψία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εμφάνισης κρίσεως σε μη επιληπτικούς είναι η επίδραση βλαπτικών παραγόντων, όπως το αλκοόλ, η αυπνία , ακόμα και το στρες.
Πού οφείλεται η επιληψία;
Ως προς την αιτιολογία έχουμε 3 βασικές κατηγορίες :
- Γενετικής αιτιολογίας, που σημαίνει ότι η νόσος οφείλεται σε γενετικό σφάλμα.
- Δομικής ή μεταβολικής αιτιολογίας , που σημαίνει ότι η νόσος εμφανίζεται στο πλαίσιο κάποιας αλλοίωσης στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό, όγκος, τραύμα, αλλοιώσεις λόγω Alzheimer)
- Άγνωστης αιτίας
Πώς αναγνωρίζουμε ένα επιληπτικό επεισόδιο (κρίση);
- Ευρέως γνωστή μορφή επιληπτικής κρίσης είναι αυτή με γενικευμένους τονικοκλονικούς σπασμούς (Grand mal). Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής παρουσιάζει απώλεια συνείδησης, μπορεί να βγάλει κραυγή και στη συνέχεια ακολουθούν σπασμοί των άκρων και του κορμού με συνέπεια την πτώση στο έδαφος. Συχνά παρατηρούνται αφροί στο στόμα και απώλεια ούρων και κοπράνων.
Οι σπασμοί διαρκούν γύρω στα 1-2 λεπτά. Ο ασθενής παρουσιάζει κενό μνήμης για το διάστημα αυτό. Οι αυτόπτες μάρτυρες της κρίσης αναφέρουν ότι το επεισόδιο διήρκησε πολύ περισσότερο ως και 20 λεπτά. Αυτό οφείλεται στο ότι αμέσως μετά την κρίση ο ασθενής εξακολουθεί να μην επικοινωνεί με το περιβάλλον και πολλές φορές εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχος ως και επιθετικός. Κατόπιν μπορεί να πέσει σε βαθύ ύπνο.
- Μια άλλη μορφή κρίσεων που εμφανίζεται στα παιδιά και στις νεαρές ηλικίες είναι οι αφαιρέσεις (Absences). Εδώ έχουμε απότομη προσήλωση βλέμματος, με “κενή” έκφραση προσώπου, απώλεια συνείδησης για μερικά δευτερόλεπτα και κατόπιν πλήρης επαναφορά στο περιβάλλον.
- H επιληψία δε συνδέεται πάντα με απώλεια συνείδησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εστιακές επιληπτικές κρίσεις. Στις μεγάλες ηλικίες έχουμε ως επί τω πλείστων αυτή τη μορφή , ως αποτέλεσμα κάποιας τοπικής βλάβης στον εγκέφαλο , π.χ. εγκεφαλικό, αιμορραγία, Alzheimer. Αλλά και σε πιο μικρές ηλικίες εμφανίζεται π.χ. εξαιτίας κάποιου όγκου στον εγκέφαλο ή κάποιας φλεγμονής.
Πώς γίνεται η διάγνωση της επιληψίας ;
- Το πιο σημαντικό για τη διάγνωση είναι το αναμνηστικό ιστορικό, δηλαδή η λεπτομερής περιγραφή όχι μόνο του ασθενούς, αλλά και όσων παρακολούθησαν το επεισόδιο.
- Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου για τον εντοπισμό αλλοιώσεων , όπως ένας όγκος εγκεφάλου.
- Εγκεφαλογράφημα για την καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου. Πρόκειται για μια ανώδυνη, χωρίς επιπλοκές εξέταση και πολύτιμο διαγνωστικό εργαλείο αλλά και μέσο ελέγχου της πορείας θεραπείας επιληπτικών ασθενών.
Τι ακολουθεί μετά τη διάγνωση;
- H έναρξη αντιεπιληπτικής αγωγής συναποφασίζεται με τον ασθενή και συνιστάται έντονα μετά από δύο τουλάχιστον επιληπτικές κρίσεις, εξαιτίας του μεγάλου ποσοστού (άνω 70%) υποτροπής. Υπάρχει μια πληθώρα φαρμάκων ανάλογα με το είδος της επιληψίας . Ο νευρολόγος οφείλει με βάση το προφίλ του κάθε ασθενούς να βρει την κατάλληλη ουσία με τις λιγότερες πιθανές παρενέργειες. Από την πλευρά του ασθενούς απαιτείται εμπιστοσύνη και τακτική λήψη της αγωγής, καθώς η έλλειψη συμμόρφωσης είναι αιτία συχνών υποτροπών.
- Γενικά γύρω στο 10 με 20% των ασθενών δεν έχουν καλή ρύθμιση με φάρμακα. Ένα ποσοστό αυτών των ασθενών είναι υποψήφιοι για χειρουργική αντιμετώπιση σε συνεργασία με νευροχειρουργούς.
Γιατί η επιληψία είναι μια νόσος με ψυχοκοινωνικές διαστάσεις;
Το γεγονός της ξαφνικής απώλειας συνείδησης και πιθανού τραυματισμού κατά την κρίση συνεπάγεται τον αποκλεισμό των ατόμων με επιληψία από ορισμένα επαγγέλματα, όπως ο χειρισμός βαριών μηχανημάτων, η οδήγηση φορτηγών και επαγγέλματα σε βάρδιες (π.χ. νοσηλευτές)
- Η οδήγηση από τη διάγνωση μέχρι την πλήρη ρύθμιση του ασθενούς είναι σημαντικό θέμα, που απαιτείται να συζητηθεί με το θεράποντα νευρολόγο.
- Ο επιληπτικός ασθενής οφείλει να αποφεύγει τα ακατάστατα ωράρια ύπνου, στρεσογόνους παράγοντες κάθε είδους, καθώς και το κολύμπι χωρίς επιτήρηση.
Η αβεβαιότητα και η ψυχική επιβάρυνση των ασθενών εξαιτίας όλων αυτών των περιορισμών ή ακόμα και η από το περιβάλλον είναι μια πραγματικότητα. Η απάντηση σε όλα αυτά είναι ότι η επιληψία δεν είναι εχθρός, αλλά μια συνοδός κατάσταση που με τη σωστή καθοδήγηση και την αμφίδρομη σχέση εμπιστοσύνης νευρολόγου ασθενούς οδηγεί στη βέλτιστη ποιότητα ζωής.
Σε περίπτωση εμφάνισης επιληπτικών κρίσεων, κλείστε ραντεβού με την ειδική Νευρολόγο Σταυρούλα Θωμοπούλου για μια εξειδικευμένη θεραπεία και καλύτερη ποιότητα ζωής.
