Ημικρανίες – Μια πρόκληση για το νευρολόγο: Γιατί αποτυγχάνουν συχνά οι θεραπείες; Υπάρχουν λύσεις για τις δύσκολες περιπτώσεις;
Γιατί η ημικρανία είναι πρόκληση για το νευρολόγο;
Η ημικρανία αποτελεί τον πιο συνηθισμένο περιοδικό τύπο πονοκεφάλου με ετερόπλευρη εντόπιση, με χαρακτήρα σφύζουσας κεφαλαλγίας (σαν παλμό, σα σφυρί) μεσαίας ως μεγάλης έντασης. Ενδέχεται να διαρκέσει από 3 ώρες ως 3 ημέρες και συνοδεύεται από εμετό, ναυτία και ευαισθησία στο φως και στο θόρυβο. Μιλώντας με νούμερα ο ετήσιος επιπολασμός των πρωτογενούς μορφής πονοκεφάλων , με κύριο εκπρόσωπο τις ημικρανίες, είναι στην Ελλάδα 12%. Η πλειοψηφία των ατόμων που υποφέρουν από τέτοιους πονοκεφάλους (56%) δεν καταφέρνει να ανταποκριθεί στις κοινωνικές, οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις κατά μέσο όρο 2,5 ημέρες το μήνα. Είναι λοιπόν ξεκάθαρη η επίπτωση, τόσο στο επάγγελμα όσο και στην ποιότητα γενικότερα της ζωής. Παρόλα αυτά είναι απογοητευτικό το υψηλό ποσοστό (83,8%) όσων υποφέρουν από κεφαλαλγίες και δεν έχουν πάρει ποτέ θεραπεία προφύλαξης. Σε αυτές τις περιπτώσεις κρίνεται αναγκαίος ο ρόλος του νευρολόγου. Ο οποίος οφείλει να αντιμετωπίσει την πρόκληση ενός ατόμου που έχει ταλαιπωρηθεί από ενδεχόμενες προηγούμενες αποτυχημένες θεραπείες, να ενημερώσει και οργανώσει την περαιτέρω πορεία.
Ποιοι οι λόγοι αποτυχίας των θεραπειών για τις ημικρανίες;
Λάθος διάγνωση
Ορισμένοι ταυτίζουν κάθε είδους πονοκεφάλους με τις ημικρανίες, πράγμα που δεν ισχύει πάντα. Οι ημικρανίες έχουν τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που αναφέραμε παραπάνω και συγκεκριμένη θεραπεία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι ημικρανίες να μην καταλήγουν πάντα στον ειδικό γιατρό (νευρολόγο), αλλά να καταλήγουν σε άλλες ειδικότητες (παθολόγους, οφθαλμιάτρους). Συνηθισμένο φαινόμενο επίσης είναι, οι πάσχοντες να θεωρούν τους πονοκεφάλους τους “φυσιολογικούς” και να ζουν υποφέροντας κάποιες μέρες το μήνα. Αρκετοί ασθενείς λαμβάνουν οποιοειδή με τις συνήθεις παρενέργειες ή μεγάλες ποσότητες απλών παυσίπονων χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Επομένως, οι νευρολόγοι είναι οι ειδικοί γιατροί που θα θέσουν τη διάγνωση και θεραπεία οποιαδήποτε μορφής κεφαλαλγίας.
Η συνύπαρξη των ημικρανιών με άλλες καταστάσεις
- Κατάθλιψη : Είναι γνωστό ότι οι ημικρανίες πυροδοτούνται από το στρες. Όταν συνυπάρχει και κατάθλιψη τα πράγματα περιπλέκονται και οι κρίσεις των ημικρανιών μπορεί να είναι πιο συχνές, έντονες και πιο παρατεταμένες. Στην περίπτωση αυτή είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η κατάθλιψη με την κατάλληλη αγωγή και ενδεχομένως ψυχοθεραπεία. Επιπλέον κάποια αντικαταθλιπτικά αποτελούν θεραπείες προφύλαξης για ημικρανίες.
- Αυχεναλγία : Ο πόνος στον αυχένα παρατηρείται συχνά κατά τη διάρκεια των επεισοδίων ημικρανίας και σχετίζεται με ευαισθησία των αυχενικών μυών. Εδώ θα βοηθήσουν χειρομαλάξεις/μασάζ στην περιοχή.
- Χρόνιοι πόνοι /ινομυαλγίες: Οι χρόνιοι πόνοι γενικά περιπλέκουν τις ημικρανίες και πρέπει αναλόγως να αντιμετωπιστούν.
Μη λήψη προφυλακτικής αγωγής
Όσο σημαντική είναι η θεραπεία κατά την οξεία φάση, τόσο απαραίτητη είναι η θεραπεία προφύλαξης. Για αυτό είναι απαραίτητη η συστηματική καταγραφή της διάρκειας, έντασης και χαρακτήρα των επεισοδίων για την αξιολόγηση της βαρύτητας της ημικρανίας. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και για την επιλογή των ατόμων που χρειάζονται προφυλακτική αγωγή. Τα κριτήρια είναι η συχνότητα (>3 το μήνα) και η διάρκεια (>72 ώρες) των επεισοδίων. Υπάρχουν αρκετά σκευάσματα όπου ανάλογα με το προφίλ του κάθε ασθενούς μπορεί να δοθούν. Στόχος είναι η μείωση της έντασης, της διάρκειας και της συχνότητας των επεισοδίων.
Ελλιπής συμμόρφωση ή μη σωστή λήψη της αγωγής
Αν πρόκειται για έντονο επεισόδιο ημικρανίας είναι απαραίτητη από την αρχή η λήψη τριπτάνης, που είναι η ειδική αγωγή. Αν ο ασθενής καθυστερήσει ή λάβει απλά αναλγητικά, τότε είναι πιθανό η ημικρανία να μην έχει καλή εξέλιξη. Επίσης η προφυλακτική αγωγή , αν υπάρχει ένδειξη, πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά για να δράσει.
Υπάρχουν λύσεις για δύσκολες περιπτώσεις ημικρανίας;
Είναι γεγονός ότι υπάρχουν ασθενείς που υποφέρουν πολλές ημέρες το μήνα από ημικρανίες και παρά την αλλαγή πολλών σκευασμάτων προφυλακτικής αγωγής εξακολουθούν να μη βλέπουν βελτίωση. Στις περιπτώσεις αυτές αξίζει να προχωρήσει κανείς σε θεραπεία με έγχυση αλλαντικής τοξίνης (Botox). Συνήθως γίνεται ανά 3 μήνες και έχει αποδειχτεί αρκετά αποτελεσματική για την χρόνια ημικρανία. Τα τελευταία χρόνια έχουν μπει και τα μονοκλωνικά αντισώματα στη θεραπευτική μας φαρέτρα.
Τι γνωρίζουμε για τα μονοκλωνικά αντισώματα και που υπερτερούν;
Τα μονοκλωνικά αντισώματα έχουν εγκριθεί σα σκεύασμα τα τελευταία χρόνια και είναι σχεδιασμένα αποκλειστικά και μόνο για την ημικρανία. Σημειώνουν μια γρήγορη έναρξη της αποτελεσματικότητας και δρουν για μεγάλο διάστημα. Χορηγούνται υποδόρια (κάτω από το δέρμα),αλλά έχουν πολύ λιγότερες παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Δυστυχώς λόγω του μεγάλου κόστους η χορήγηση/συνταγογράφηση στην Ελλάδα γίνεται ακόμα περιορισμένα υπό προϋποθέσεις. Ελπίζουμε στο μέλλον ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα θα αποτελούν σημαντικό βοήθημα, που θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής πολλών ημικρανικών.
Αν έχετε παρατηρήσει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα επικοινωνήστε άμεσα με τη ειδική Νευρολόγο Σταυρούλα Θωμοπούλου για μια εξειδικευμένη διάγνωση και θεραπεία.
