Μυϊκοί Σπασμοί – μυϊκές κράμπες

Τι είναι ακριβώς οι μυϊκοί σπασμοί;

Οι μυϊκοί σπασμοί αποτελούν μια απότομη ακούσια σύσπαση μίας ή περισσότερων μυϊκών ομάδων μαζί. Μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος αλλά πιο συχνά στις γάμπες (γαστροκνημία). Έχει ως συνέπεια συχνά έντονο πόνο, καθώς και απώλεια ελέγχου της κίνησης. Η σύσπαση των μυών είναι μια συχνά ορατή κατάσταση. Μπορούν να προκληθούν από αφυδάτωση, μυϊκή κόπωση, τραυματισμό, νευρική βλάβη και ορισμένες ιατρικές καταστάσεις.

Τι καταστάσεις προκαλούν τους μυϊκούς σπασμούς;

Οι καταστάσεις εξαιτίας των οποίων μπορεί να εμφανιστούν μυϊκοί σπασμοί είναι οι εξής:

1. Έλλειψη ιχνοστοιχείων όπως το μαγνήσιο ή ηλεκτρολυτών, όπως κάλιο, νάτριο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όσοι ακολουθούν πρωτεϊνικές δίαιτες χωρίς την απαραίτητη πρόσληψη νερού.
2. Έντονη μυϊκή κόπωση (υπερδραστηριότητα μυών) με εφιδρώσεις.
3. Ηλικιωμένοι ή εγκυμονούσες, ιδίως ως αποτέλεσμα υγρών και ηλεκτρολυτών.

Όλες οι παραπάνω καταστάσεις είναι αρκετά συχνές και με καλή ενυδάτωση και ξεκούραση έχουν καλή έκβαση.

Σοβαρές νευρολογικές καταστάσεις/νόσοι που χρήζουν τακτική παρακολούθηση

Υπάρχουν ορισμένες παθήσεις του νευρικού συστήματος που παρουσιάζουν σπασμούς, οι οποίες μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνες. Για το λόγο αυτό, χρήζουν τακτική παρακολούθηση. Αυτές είναι:

1. Επιληψία: Οι μυϊκοί σπασμοί είναι έντονοι και στις γενικευμένες κρίσεις διαρκούν 2-3 λεπτά συνήθως. Ο ασθενής χάνει τις αισθήσεις του και πέφτει στο έδαφος, ενώ ακολουθεί μία φάση σύγχυσης.
2. Πολυνευροπάθεια: Πρόκειται για πάθηση των περιφερειακών νεύρων, όπου συχνά αναφέρουν οι ασθενείς μυρμηγκιάσματα στα πέλματα ή κράμπες στα πόδια.
3. Νευρομυϊκές παθήσεις πιο σοβαρές, όπως η νόσος του κινητικού νευρώνα, πολυομυελίτιδα, τέτανος.

Τι γίνεται όταν οι μυϊκοί σπασμοί – κράμπες παρουσιάζονται βράδυ και μας διακόπτουν τον ύπνο;

Πρόκειται για το σύνδρομο ανήσυχων άκρων, όπου επώδυνα μουδιάσματα και μυϊκές κράμπες παρουσιάζονται κατά την κατάκλιση το βράδυ. Συχνά είναι τόσο ενοχλητικά που το άτομο αναγκάζεται να ξυπνήσει και να κινήσει τα πόδια για να βρει ανακούφιση, οπότε διαταράσσεται ο ύπνος. Για την κατάσταση αυτή δεν έχει βρεθεί ακριβής μηχανισμός, αλλά έχει ενοχοποιηθεί η έλλειψη σιδήρου και Β12. Για τη θεραπεία πέραν από σίδηρο χορηγούμε συχνά αγωνιστές ντοπαμίνης.

Σχετίζεται το αλκοόλ με τους μυϊκούς σπασμούς ή κράμπες;

Είναι γνωστό ότι το αλκοόλ είναι βλαπτική ουσία, τόσο για τα νεύρα όσο και για τους μύες. Πέραν από την έλλειψη ηλεκτρολυτών που μπορεί να προκαλέσει, η χρόνια κατανάλωση προκαλεί πολυνευροπάθεια. Επιπλέον η έλλειψη αλκοόλ, όταν υπάρχει εξάρτηση, προκαλεί μεταξύ άλλων έντονες μυϊκές κράμπες ως και έντονους σπασμούς και επιληπτικά επεισόδια, στα πλαίσια συνδρόμου στέρησης.

Τι προτείνει κανείς ως θεραπεία για τους μυϊκούς σπασμούς – κράμπες;

Ανάλογα με την αιτία των συμπτωμάτων λαμβάνονται και τα κατάλληλα μέτρα.

1. Για τους σπασμούς νευρολογικής φύσης που προαναφέραμε, όπως επιληψία, πολυνευροπάθεια πρέπει να απευθυνθεί κανείς στον ειδικό νευρολόγο.
2. Σε περιπτώσεις μυϊκής κόπωσης και έλλειψης ηλεκτρολυτών είναι σημαντική η σωστή ενυδάτωση και χαλάρωση. Τα σημεία του σώματος που πάσχουν καλό είναι να διατηρούνται ζεστά. Το μασάζ μπορεί να έχει ευνοϊκή επίδραση.
3. Το μαγνήσιο είναι συχνά δραστικό, ιδίως σε κράμπες που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη ή όταν υπάρχει έλλειψη. Ωστόσο καλό είναι να προσέχουμε την υπερδοσολογία καθώς προκαλεί κόπωση και πτώση της πίεσης. Έτσι είναι απαραίτητη η συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Εν κατακλείδι, οι μυϊκοί σπασμοί είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο που μπορεί να προκαλέσει πόνο και δυσφορία. Παρόλο που ορισμένες ήπιες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά, οι πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτούν ιατρική περίθαλψη. Σε περίπτωση που εμφανίζετε επίμονους μυϊκούς σπασμούς ή αν οι σπασμοί συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν γιατρό προκειμένου να προσδιοριστεί η υποκείμενη αιτία και να οριστεί η κατάλληλη θεραπεία.

Η Σταυρούλα Θωμοπούλου είναι Ειδική Νευρολόγος με επιπλέον ειδίκευση στη Ψυχιατρική και Ψυχοθεραπεία Γνωσιακής Συμπεριφορικής κατεύθυνσης στη Γερμανία. Σε περίπτωση που αντιμετωπίζετε μυϊκούς σπασμούς, επικοινωνήστε μαζί της.