Παράλυση Προσώπου
Η παράλυση του προσώπου (πάρεση προσωπικού νεύρου) αποτελεί ένα ανησυχητικό σύμπτωμα που σίγουρα ωθεί τον ασθενή στην περαιτέρω αναζήτηση της αιτίας. Πολλοί ασθενείς στα επείγοντα αναφέρουν ότι βλέποντας το πρόσωπό τους στον καθρέφτη παρατηρούν μία ασσυμετρία μεταξύ αριστερής και δεξιάς πλευράς. Σε αρκετές περιπτώσεις το αποδίδουν σε ψύξη, αλλά υπάρχουν και οι περιπτώσεις πανικού στην ιδέα εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τι είναι η πάρεση του προσωπικού νεύρου και πώς εκδηλώνεται;
Αρχικά πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι μύες του προσώπου μας νευρώνονται από το έβδομο (VII) εγκεφαλικό νεύρο, το λεγόμενο προσωπικό νεύρο. Όταν αυτό πάθει βλάβη παραλύουν αντίστοιχα οι μύες του προσώπου, άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό. Έτσι κάποιες φορές έχουμε μόνο πτώση γωνίας του στόματος (στραβό στόμα), άλλες φορές δεν κλείνει καλά το μάτι και ξηραίνεται ή η ρυτίδωση του προσώπου από τη μία πλευρά δεν είναι τόσο έντονη. Παράλληλα ορισμένες φορές επηρεάζεται η παραγωγή δακρύων, η έκκριση σάλιων ακόμη και η γεύση.
Πού οφείλεται η πάρεση του προσωπικού νεύρου; Πότε πρέπει να ανησυχούμε;
Υπάρχουν δύο μορφές παράλυσης του προσωπικού νεύρου:
- Κεντρικής αιτιολογίας ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού επεισοδίου: Στην περίπτωση αυτή έχουμε μόνο πτώση της γωνίας του στόματος (στραβό στόμα), ενώ το κλείσιμο των βλεφάρων του ματιού και το μέτωπο μένουν ανεπηρέαστα. Πρόκειται για μία επείγουσα κατάσταση όπου πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Συγκεκριμένα απαιτείται μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου για τη διάγνωση, διερεύνηση της αιτίας του εγκεφαλικού με καρδιολογικό έλεγχο, υπέρηχο καρωτίδων και θεραπεία πρόληψης, για παράδειγμα με ασπιρίνη.
- Περιφερικής αιτιολογίας: Στην περίπτωση αυτή έχουμε παράλυση όλου του προσώπου κατά το ήμισυ (στόμα, βλέφαρα, μέτωπο) και συχνά πρόβλημα σε γεύση και ακοή. Εδώ έχουμε σταδιακή επιδείνωση της παράλυσης.
Πού οφείλεται η περιφερική παράλυση του προσώπου;
Το 80% των περιπτώσεων περιφερικής παράλυσης παρουσιάζει μία καλοήθη κατάσταση η λεγόμενη ως ιδιοπαθή πάρεση του προσωπικού νεύρου. Κατά την οποία στον εργαστηριακό έλεγχο δεν ανευρίσκεται κάποια αιτία και παρατηρείται με συχνότητα 20-30 άτομα ανά 100.000. Σπανιότερα μπορεί η παράλυση του προσώπου να είναι αποτέλεσμα φλεγμονής (έρπης ζωστήρας), αυτοάνοσου, τραυματισμού ή ακόμα και όγκου (μηνιγγίωμα, νευρίνωμα).
Τι απαιτείται για τη διάγνωση της πάρεσης του προσωπικού νεύρου;
Τις περισσότερες φορές η επισταμένη κλινική εξέταση μπορεί να θέσει τη διάγνωση. Για παράδειγμα, η παράλυση όλων των μυών του προσώπου από τη μια πλευρά χωρίς άλλα νευρολογικά συμπτώματα υποδηλώνει ιδιοπαθή (χωρίς αιτία) παράλυση του προσώπου. Όταν όμως υπάρχουν και άλλα νευρολογικά συμπτώματα, π.χ. προβλήματα όρασης, μουδιάσματα, αστάθεια, τότε είναι απαραίτητη η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου για ανεύρεση της αιτίας. Το ίδιο ισχύει και αν έχουμε μόνο πτώση γωνίας στόματος, για να αποκλειστεί εγκεφαλικό επεισόδιο. Εάν από την κλινική εξέταση βρεθεί ερυθρότητα και φουσκάλες στην είσοδο του ακουστικού πόρου, συνοδευόμενη από πόνο είναι απαραίτητη η εκτίμηση από ΩΡΛ. Η περίπτωση αύτη υποδηλώνει ωτίτιδα από έρπητα που αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με κατάλληλη αντιική αγωγή.
Πώς αντιμετωπίζεται η πάρεση του προσωπικού νεύρου;
Εξαρτάται από την αιτία κάθε φορά:
- Η κεντρικής αιτιολογίας παράλυση που οφείλεται σε εγκεφαλικό επεισόδιο πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, όπως προαναφέρθηκε, συχνά σε περιβάλλον νοσοκομείου. Κρίνεται απαραίτητο να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις για ανεύρεση της αιτίας του εγκεφαλικού και να δοθεί κατάλληλη αγωγή για πρόληψη.
- Η περιφερική παράλυση του προσώπου που οφείλεται σε κάποια αιτία βελτιώνεται με την αντιμετώπιση της αιτίας, για παράδειγμα αντιική αγωγή αν πρόκειται για φλεγμονή από έρπητα, ενδεχόμενο χειρουργείο αν πρόκειται για όγκο ή τραυματισμό.
- Η περιφερική παράλυση του προσώπου που δεν οφείλεται σε κάποιο αίτιο (ιδιοπαθής) και αποτελεί την πλειοψηφία των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται με κορτιζόνη, συνήθως από το στόμα. Υπάρχουν διάφορα σχήματα αγωγής διάρκειας 10-15 ημερών. Πρόκειται για μία θεραπεία χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες. Απαραίτητη είναι η λήψη γαστροπροστασίας, ενώ τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη οφείλουν να έχουν τις τιμές του σακχάρου υπό έλεγχο. Παράλληλα είναι σημαντική η εκτέλεση καθημερινών ειδικών ασκήσεων των μυών του προσώπου.
Ποια είναι η πρόγνωση της παράλυσης του προσώπου;
Όταν η παράλυση του προσώπου οφείλεται σε κάποια αιτία, εξαρτάται από την πρόγνωση της αιτίας.
Η ιδιοπαθής (χωρίς αιτία) παράλυση του προσώπου, που είναι και η πλειοψηφία, έχει γενικά καλή έκβαση. Στο 85% των περιπτώσεων έχουμε μεγάλη βελτίωση μέσα σε 3-4 εβδομάδες, στο 10% μερική έως αρκετού βαθμού αποκατάσταση μετά από 3-6 μήνες. Γενικά, στο 70% των περιπτώσεων η αποκατάσταση είναι πλήρης.
Η Σταυρούλα Θωμοπούλου είναι ειδική Νευρολόγος με επιπλέον ειδίκευση στην ψυχιατρική και Ψυχοθεραπεία Γνωσιακής Συμπεριφορικής Κατεύθυνσης στη Γερμανία. Κλείστε ραντεβού για μια εξειδικευμένη διάγνωση και θεραπεία.
